Mantelzorgers over zelfzorg

Mantelzorgers zorgen voor anderen, maar hoe zorgen ze voor zichzelf?

Mantelzorgers bij de Vitale Ouderenraad hebben een reeks trainingen ‘Zorg de baas’ gevolgd bij Markant, een centrum voor mantelzorgers. Verschillende vragen kwamen aan bod: hoe combineer je je eigen leven met het geven van zorg? Hoe vind je de juiste balans hierin? Hoe vraag je om ondersteuning van je omgeving? Kortom: hoe zorg je voor jezelf als mantelzorger en hoe ga je om met uitdagingen. Wij gingen daarover in gesprek met de trainers van Markant.

Kunt u iets meer vertellen over de training ‘Zorg de Baas’ die u heeft gegeven aan de Vitale Ouderenraad?

De ouderen waren open over hun problemen en konden hier makkelijk over praten. Ook was er veel herkenning tussen de ervaringen van de deelnemers. Dat gaf hen ook steun en het gevoel dat ze er niet alleen voor staan. Zorgen delen met anderen kan voor verlichting zorgen. Het was een uitdaging omdat de ouderen van de Vitale Ouderenraad een ‘andere’ cultuur in het gesprek meebrachten. Onderwerpen die aan bod kwamen zoals het bewaken en stellen van grenzen, zijn in bijvoorbeeld de Turkse cultuur minder geaccepteerd. Je ziet dat ze worstelen met zaken en privé gescheiden houden en om als individu zelf beslissingen te maken.

Wat zijn de grootste uitdagingen waar mantelzorgers over het algemeen tegenaan lopen?

De grootste uitdaging is dat zij opeens hun hele levensstijl moeten veranderen om de nodige zorg te kunnen leveren. Het kan soms ineens op je afkomen; mantelzorger zijn, je kiest er niet voor. Het kan zomaar dat jouw partner kanker of Alzheimer krijgt. En dan moet je voor diegene zorgen voor een onbepaalde tijd. Soms niet één, twee, drie of vier maanden maar jarenlang en dat is een uitdaging. Zorg geven; hoe doe ik dat? Dat is de uitdaging, zeker als je daarnaast een gezin hebt.

Merk je dat er extra uitdagingen zijn voor mantelzorgers in tijden van corona?

Er zijn zeker extra uitdagingen zoals het wegvallen van dagbesteding. Ook de sluiting van de scholen en dan met name speciaal onderwijs. De gedeelde zorg door middel van dagbesteding en speciaal onderwijs valt weg. Dit betekent dat de verantwoordelijkheid volledig bij de mantelzorger terechtkomt.

Normaal gesproken zijn ouderen door dagbesteding een hele ochtend onder de pannen. Mantelzorgers hebben dan tijd voor zichzelf en de ouderen hebben de hele ochtend activiteiten gedaan waardoor zij zich ook voldaan voelen. Tevreden komen zij thuis en dan hoef je doorgaans niks extra met hen te doen. Dat geldt ook voor kinderen: op school hebben ze de hele dag onderwijs en activiteiten. Maar als het dicht is moet je dat allemaal thuis doen, zeker met een kind dat speciale aandacht nodig heeft is het een extra uitdaging.

’’Je kan wel weer zeggen dat je ‘zorgen moet delen’, maar iedereen zit thuis en heeft er extra taken bij. ‘’

Hoe kunnen ze daar denkt u het beste mee omgaan?

Mantelzorgers en professionals in het werkveld hebben een duidelijk signaal laten merken dat het zo niet langer gaat. Er moet gezocht worden naar alternatieven. Desnoods online. In plaats van dagbesteding voor ouderen kan er bijvoorbeeld meer huishoudelijke hulp komen. Wij zien mogelijkheden in compenseren door bijvoorbeeld niet twee maar daar drie uur huishoudelijke hulp te bieden. De mantelzorger heeft daardoor meer tijd voor zichzelf of het gezin. Helaas gebeurt dit niet altijd. Je kan wel weer zeggen dat je ‘zorgen moet delen’, maar iedereen zit thuis en heeft er extra taken bij. Het is daarom niet gemakkelijk extra hulp te vragen van naasten.

Heeft u tips hoe je als mantelzorger ook goed voor jezelf kan blijven zorgen?

Als je met bepaalde vragen zit, vraag om hulp en informeer jezelf. Je hoeft het niet alleen te doen. Onwetendheid is het ergste, als je iets niet weet dan is het moeilijk om tot een oplossing te komen. Als je het probleem helder hebt dan kan je dat aankaarten, op basis van de informatie die je hebt gekregen kun je gaan nadenken over hoe je het gaat aanpakken om zo tot een oplossing te komen. Informeren is weten!

Bekijk de website van Markant over meer informatie over mantelzorg en bekijk hier het aanbod van de Vitale Ouderenraad.