Hoe een dubbeltje een kwartje wordt

Van Geuns: “60% van de Nederlanders kan geen percentage berekenen.”

Tijdens het tweede MON€Y SCHOOL symposium staat wederom centraal hoe wij als maatschappij erfelijkheid van armoede kunnen doorbreken. Dit keer bijzondere aandacht voor hoe de systeemwereld van regels en verkokerde organisaties niet voldoende aansluiten bij de leefwereld van kinderen en gezinnen in armoede.

Aandacht voor armoede noodzakelijk
Aandacht voor armoedebestrijding blijft noodzakelijk, want het aantal kinderen in armoede in Nederland is onveranderd hoog, ondanks economische groei. Er zijn kinderen die zeggen: “Ik ben een dubbeltje en heb het gevoel dat ik nooit een kwartje kan worden.” Die munt moeten we keren.

Het kind achter de getallen
Gelukkig, is er aandacht voor het armoedevraagstuk. Met de Week van het Geld wordt landelijke bewustwording gecreëerd. Enerzijds voor het belang van financiële educatie. Anderzijds over de dagelijkse stress die gezinnen in armoede ervaren. Wanneer jij denkt dat schulden iemands eigen schuld zijn, zie je de gevolgen van armoede voor kinderen over het hoofd. Slecht eten, geen schoolreis, sport of cultureel uitje, gepest worden, taalachterstand, laag zelfvertrouwen en tanende schoolprestaties liggen voor 330.000 kinderen in armoede in Nederland op de loer.

Verbinding voor het belang van het kind
Er is werk aan de winkel volgens de in Amsterdam-Oost aanwezige deelnemers (van onderwijzers, hulpverleners, gemeentemedewerkers, het bedrijfsleven, kinderen, jongeren, podcaster pro tot striptekenaar). Er wordt nog teveel in domeinen gewerkt volgens hen. Hierdoor ontstaat chaos in plaats van rust voor het gezin. De complexiteit van het systeem moet worden aangepast aan de realiteit. Het vertrouwen in de bankwereld moet hoog blijven. Er zijn meer bekwame professionals (vooral bewindvoerders) en ervaringsexperts nodig. Zij moeten samenwerken voor het belang van het kind. Ook moeten volwassenen met kinderen praten over geld.

Zelfredzaamheid versus gemak
Armoede treft vaak mensen die niet goed zijn uitgerust om met de steeds ingewikkelder wordende wereld om te gaan. Zoals mensen met een taalachterstand, lagere opleiding en verstandelijke beperking. Van Geuns: “60% van de Nederlanders kan geen (kortings)percentage berekenen. Toch wordt er door bedrijven en de overheid graag ingespeeld op de zelfredzaamheid van mensen. Dat de mens ook zwak (open staat voor verleidingen) en gemakzuchtig is, wordt gemakshalve vergeten.” Hij vraagt zijn publiek: “Ken jij iemand die houdt van administratie, het invullen van lange vragenlijsten of in beroep gaan tegen een onjuiste beslissing?” Empowerment is volgens Van Geuns een lange termijn oplossing. Nu is er volgens hem al winst te maken door het makkelijker, leesbaar en aantrekkelijker maken van voorzieningen. En de inkomensvoorzieningen moeten aan elkaar gekoppeld worden.

Bereik
Er zijn inkomensvoorzieningen! Ook wordt er door de gemeente hard gewerkt aan het vergemakkelijken van aanvragen. De Stadspas is hier een succesvol voorbeeld van, vertelt Hans Dijksman (Armoedebestrijding, Gemeente Amsterdam). Alleen ondervinden hij, Hanneke van Wees (Jongerencultuurfonds Amsterdam), Marije van der Heijden (Ouder-en KindTeams Amsterdam) en Anne Martien van der Does (Kinderombudsman Amsterdam) ook hoe moeilijk het is om de doelgroep te bereiken. Kinderombudsman Anne Martien van der Does vindt het nog steeds onbegrijpelijk hoe een vader en zijn kinderen die onder bewind stonden drie jaar zonder water, licht en energie zaten. Opvoedkundige en lerares Marije wordt dagelijks geconfronteerd met gezinnen die worden bedreigd met uithuiszetting. Zij merkt hoe lastig het is om hen in beweging te krijgen bij schuldhulpverlening. “Gezinnen zijn enorm door stress gegrepen. In plaats van met opvoedondersteuning ben ik bezig met financiële ondersteuning.” Het onderzoek van de Nationale Kinderombudsman bevestigt dat stressvermindering (inzicht) de oplossing is. Het werkt zelfs beter dan extra geld.

Praat over geld met kinderen
Salih Türker oprichter Diversiteitsland vertelt trots dat zijn organisatie al 10 jaar kinderen en ouders bereikt. Hoe? Door samenwerking. Zo werd dit jaar de samenwerking met Weekend Academie versterkt. En met het verstrekken van hoop! “We noemen onszelf hoopverlener in plaats van hulpverlener.” Met MON€Y SCHOOL leren kinderen van 8-12 jaar naast financiële lessen zoals hun bonnetjesnota maken, dromen doen. Jongeren van 12-18 jaar plannen hun toekomstig bedrijf. MON€Y SCHOOL laat kinderen praten over geld. Vol trots vertellen zes kinderen wat zij leerden tijdens hun financiële lessen. De zestienjarige Aider die vorig jaar nog als MON€Y SCHOOL student werd geïnterviewd, heeft zich opgewerkt tot begeleider. Hij geeft zijn lessen door! En doorbreekt zo de vicieuze cirkel van armoede. Hij is hét rolmodel voor kinderen die denken dat je van dubbeltje nooit een kwartje wordt.

Beluister hier de podcast van Salih Türker

De tijdens de door Tessa de Geus (Amsterdammers, Maak je Stad!) begeleide workshops geformuleerde actiepunten worden later uitgewerkt.
Beluister hier de podcast van het symposium.

Keynote quotes:

Roeland van Geuns (Lector Armoede interventies HvA): “Onder dagelijkse druk van de deurwaarder gaan de executieve functies van onze hersenen slechter functioneren. Mensen gaan bij de dag leven.”

Beluister hier de podcast van Roeland van Geuns

Tessa de Geus (Amsterdammers, Maak je Stad!): “Als stad zijn wij super trots op MON€Y SCHOOL als lichtend voorbeeld van innovatie voor Amsterdam.”

Beluister hier de podcast van Tessa de Geus

Anne Martien van der Does (Kinderombudsman Amsterdam): “Kinderen hebben vaak goede simpele oplossingen.”

Hans Dijksman (Armoedebestrijding Gemeente Amsterdam) roept organisaties op kwetsbare gezinnen te bereiken en te informeren over voorzieningen voor minima.

Beluister hier de podcast van Hans Dijksman

Edwin Oskam (Amsterdam Economic Board): “We moeten streven naar een inclusieve groei. En kijken hoe het bedrijfsleven initiatieven als MON€Y SCHOOL kan verbinden en opschalen.” Rabobank collega Carlos van Ree: “Kinderen zijn de klanten van de toekomst.”

Noor Waardijk (Weekend Academie): Kinderen hebben nog motivatie om het voor zichzelf beter te doen. Daar komen ze niet uit. Ouders, vloggers, reclame, vriendjes, rolmodellen zijn de grote influencers die kinderen positief kunnen beïnvloeden.